Laatste sfeerbeelden

En om het af te leren, een laatste selectie sfeerbeelden om even bij weg te dromen.

Wil je in academiejaar 2009-2010 ook deelnemen aan dit traject, surf dan als de bliksem naar onze trajectpagina's op studentzoektwereld.be!

Een rugzak vol Congolese ervaringen

Zoals jullie in een vorige Moeial hebben kunnen lezen, organiseert UCOS dit academiejaar een educatief traject met studentenreis naar Lubumbashi, DR Congo. De 10 studenten die geselecteerd waren, hebben, na enkele voorbereidende weekends in het eerste semester, een kleine 2 weken rondgelopen op Congolese bodem. Ze hebben er kennis gemaakt met 10 van hun Lushois collega’s en samen met hen o.a. diverse projecten van universitaire ontwikkelingssamenwerking en ngo’s bezocht. Sinds 16 februari zijn ze, een rugzak vol ervaringen, vriendschapsbanden, indrukken, verhalen,... rijker terug in België. Bij deze gunnen we jullie een blik in hun overvolle rugzak...


Karel: Wat waren jullie motivaties om deel te nemen aan het project? Waarom wilden jullie mee naar Congo?
Samuel Lietaer: “Afrika heeft me altijd al aangestaan. Afrika is een continent waarover we veel lezen, maar dan telkens in een specifieke oorlogscontext, dus eerder negatief, ofwel het Afrika van de dieren. Safari’s en dergelijke. Lubumbashi leek zo… echt Afrika. Lubumbashi leek een heel speciale regio. Het leek wel eens interessant om het echte Afrika te zien en niet zomaar de cliché-beelden. Het is onbekend en het onbekende trekt me aan.”
Evelyne Malfliet: “Ik sluit me daar volledig bij aan. Ik wilde ook meegaan op reis. Waarom? Omdat je Afrika alleen maar kent van op tv. Zo zijn er eigenlijk twee Afrika’s. ik wilde graag eens het echte Afrika eens zien, en dan vooral Congo, omdat de band met België nog steeds heel groot is. De fascinatie voor Afrika heb ik wellicht ook meegekregen van mijn ouders.”

Karel: De reis was in het kader van interuniversitaire uitwisseling en was dus educatief van opzet. Welk project sprak jullie het meest aan en waarom?
Evelyne: “Voor mij was dat de ferme Jacaranda. Ik vond het heel goed om te zien dat straatkinderen van de straat werden gehaald en vervolgens werden ingezet in projecten voor visserij en landbouw, om die terug in de maatschappij te integreren. Dat heeft me toch wel sterk aangesproken.”
Samuel: “Ik vind uhm… bij mij ging het eerder om het CEDemol, omdat dát echt een interuniversitair project is. Ook omdat mijn promotor, professor Gorus, erachter zit. Zonder Belgisch geld zou dit Centre d’excellence pour la démocratie locale nooit hebben bestaan. Ze leveren echt interessant werk en heel belangrijk primair bronnenwerk. En het past binnen het kader van mijn thesis, waardoor het met extra aansprak. Hun resultaten vind ik echt opmerkelijk, ondanks hun tekort aan middelen, zoals boeken en dergelijke.”

Karel: Hoe gaan ze concreet te werk?
Samuel: “Wel, ze gaan dus echt in de brousse, in de kleine dorpjes en dan kijken ze hoe de administratie er zo vorm vindt. Dit doen ze ook in heel andere contexten, zoals in de grootsteden. De mensen gaan heel creatief om met democratie. Deze creativiteit rapporteren ze en brengen ze in kaart. Ze proberen ook het traditioneel Afrikaanse aspect erin te behouden. Tenslotte is democratie door het Westen ingevoerd. Zelfs de huidige grondwet is mede door Belgische juristen opgesteld. Het CEDemol gaat na hoe de democratische waarden en de grondwet tot in de brousse kunnen doordringen en hoe men ze dat ginder interpreteren. Dat zorgt vaak voor een typische Afrikaanse touch. Dankzij die mensen kan een nieuwe soort democratie ontwikkeld worden, die kan functioneren in de Afrikaanse samenleving.”
Karel: Jullie werden tijdens de projecten vergezeld door tien studenten van de UNILU, de universiteit van Lubumbashi. Hoe verliepen de contacten?
Samuel: “Ik vond het onmiddellijk heel goed eigenlijk. Vanaf het begin zijn we heel warm ontvangen. Door liedjes, handjes geschud, mekaar voorgesteld. In de bus was iedereen direct aan de praat geraakt met Congolezen. Er was geen kilte of afstandelijkheid.”
Evelyne: “Ik vond het wel een aanpassing. Het was heel leuk van in het begin, maar je moet er wel inkomen. Je gaat er wel van uit dat universiteitsstudenten misschien ook wel wat meer westers waren, qua waarden. Toch merkte ik vanaf het begin veel verschillen. Alle, ik bedoel dit niet slecht, maar ik moest me echt wel aanpassen, van denkwijze veranderen en me proberen te verplaatsen in hun leefwereld. Dat vond ik wel een aanpassing. Maar na een paar dagen ging dat wel beter.”



Karel: Zijn er een aantal concrete voorbeelden waarover je kan zeggen dat het toen wat moeilijker was om te weten hoe te reageren? Een lastige vraag die men je stelde, bijvoorbeeld?
Evelyne: “Het grootste verschil met ons is dat ze heel directe vragen stellen, maar jijzelf moet soms een heel kader schetsen om je antwoord duidelijk te maken. …Misschien lag de moeilijkheid soms ook wel bij m’n gebrekkige Frans.” (lacht)
Karel: Nog iets aan toe te voegen, Sam?
Samuel: “Ja, de taboe’s, af en toe. We konden wel heel gemakkelijk overweg met hen. En na een paar dagen konden we wel een aantal onderwerpen aansnijden die wat gevoeliger liggen, zoals de positie van de vrouw, het koloniale verleden van België. Daar is het toch belangrijk goed te nuanceren.”
Evelyne: “Ja, of geloof. Godsdienst is ook echt ook een punt waar je moet nuanceren.”
Samuel: “Ik vond toch wel dat ze heel tolerant waren.”
Evelyne: “Zo heel open naar ons. Want ja, ‘we willen echt wel weten hoe jullie leven’. Ze waren heel nieuwsgierig.”
Samuel: “Ze waren ook helemaal niet reactionair tegenover onze antwoorden. Ze waren ook niet compleet versteld en dat was wel verwonderlijk. Ik had verwacht dat ze meer gesloten zouden blijven of amper zouden luisteren en bij hun ideeën blijven.”
Evelyne: “Ja, dat dacht ik ook.”
Samuel: “Bon, ze blijven hun ideeën behouden, maar ze hebben wel begrip voor wat wij…”
Evelyne: “Ja, ze weten dat er ook andere opvattingen bestaan.”

Karel: Wat is nu voor jullie de eindconclusie? Waarom zouden jullie anderen aanraden zich in te schrijven voor het project?
Sam: “Omdat het een enorme verrijking is. Het opent echt je visie op de wereld.”
Evelyne: “Je krijgt ook wel inzicht in de geschiedenis van ons eigen land. Ik wist niet dat de relatie tussen Congo en België nog zo sterk was.”
Karel: En grootste mee- en tegenvallers?
Samuel: “Meevallers… ik zou zeggen dat het contact heel goed was, ook met de Belgische deelnemers onderling. En het zijn ook schitterende begeleiders. Dat maakt ook veel. Dit was ook bevorderlijk voor het contact met de Congolezen. Bovendien was het programma goed gevuld. Er waren geen dode momenten. Het was trouwens heel verscheiden. Voila! Tegenvallers zijn eigenljk moeilijk te vinden. Van mijn kant tenminste.”
Evelyne: “Ja, bij mij ook niet. Het is enkel maar aan te raden. Het was super leuk.”

Wil je meer te weten komen over dit project? Kom dan zeker naar de getuigenissenavond die de deelnemers organiseren op donderdag 2 april vanaf 19u in de STOA. Vanaf einde maart zal je via de website www.studentzoektwereld.be ook een impressie kunnen krijgen van hun avonturen.

UCOS organiseert dit educatief traject met studentenreis naar Lubumbashi volgend jaar opnieuw. Meer info zal vanaf einde maart beschikbaar zijn via www.studentzoektwereld.be. Nu al vragen? Neem gerust contact op met guy.capals@ucos.be.

Interview door Karel Deneckere, verschenen in de Moeial van maart 2009

Met de bus naar Kipushi

Een paar dagen na de eerste uitzending, kwamen we weer in het nieuws (zij het van een concurrerende zender :-)

Onderwerp deze keer was onze uitstap naar de velden van Kipushi, een stad in de buurt van Lubumbashi. We wilden immers ook stilstaan bij de kansen die (duurzame) landbouw biedt als alternatief voor een te grote afhankelijkheid van de mijnindustrie die zeer gevoelig is aan conjunctuurschommelingen. We werden hierbij begeleid door de enthousiaste mamans van REFED, Réseau Femme et Developpement die ons uitlegden hoe gendervriendelijke landbouw een hefboom kan zijn voor vrouwen en dus voor hele gemeenschappen.

De beelden spreken voor zich...

Societe de Terril de Lubumbashi

Lubumbashi bevindt zich in de provincie Katanga die rijk is aan mineralen, pal in de 'copperbelt'. Er zijn dan ook vele mijnondernemingen actief. Eentje daarvan is de Société de Terril de Lubumbashi. STL exploiteert de befaamde 'terril de lubumbashi' (ook bekend als de 'big hill, die met google earth perfect te zien is): deze terril is eigenlijk een 'afvalberg' die echter nog een grote hoeveelheid aan koper, kobalt en germanium bevat. STL graaft deze berg laag per laag af en raffineert de aanwezige mineralen.



Zeker met de hausse van de grondstoffenprijzen een aantal jaren geleden, kende de mijnsector een enorme boom. De gevolgen van de economische crisis laten zich echter even hard voelen: mijnondernemingen die sluiten, tienduizenden arbeiders die op straat komen te staan,... Voor meer info zie http://www.intal.be/nl/article/crisis-noorden-nekt-mijnbouw-de-dr-congo

Neem tien VUB-studenten uit verschillende studierichtingen, stuur ze voor twee weken naar Lubumbashi in Congo en laat ze kennismaken met tien even verscheiden Congolese studenten. Dat idee lanceerde UCOS, de vzw die aan de Vrije Universiteit Brussel rond ontwikkelingssamenwerking werkt. Een succesvol idee, getuige de enthousiaste reacties van de Congo-reizigers bij hun terugkeer.

Educatief traject met studentenreis naar Congo

UCOS, het Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking, laat de studenten aan de Vrije Universiteit Brussel al bijna drie decennia lang kennismaken met internationale solidariteit en duurzame ontwikkeling. Aan de hand van sensibiliserende evenementen, debatten en een info- en actiepunt wil de vzw studenten bewust maken van de Noord-Zuidproblematiek. Voor het eerst werd ervoor gekozen om studenten ter plaatse het Afrika-gevoel te laten opsnuiven.

"Voor ons is dit een manier om ons werk in de praktijk om te zetten, zodat studenten met hun eigen ogen kunnen zien wat ontwikkelingssamenwerking op het terrein betekent”, legt initiatiefnemer Guy Capals van UCOS uit. “Specifiek aan onze studentenreis is trouwens dat we ter plekke uitgebreid aandacht besteden aan de universitaire ontwikkelingssamenwerking. Dit is een dimensie die bij studenten niet echt bekend is, maar die wij als NGO verbonden aan een universiteit toch in beeld willen brengen.”

De reis naar Lubumbashi in de Congolese provincie Katanga kadert in een breder ‘educatief traject’. “De reis is het hoogtepunt van een project dat in oktober 2008 van start ging met een infoavond. Daar stelden zowat dertig studenten zich kandidaat.” Vermits er maar tien plaatsen waren, werd er geselecteerd. “Omdat er voor een dergelijke reis toch wat maturiteit vereist is, kwamen eerstejaarsstudenten niet in aanmerking. Daarnaast was het ook belangrijk dat wie meeging een mondje Frans kon praten. Maar we wilden vooral met een heterogene groep op vlak van leeftijd, geslacht én opleiding vertrekken”, vertelt Capals.

VUB-expertise

De tien uitverkorenen leerden elkaar wat beter kennen tijdens twee voorbereidingsweekends waar ze meer te weten kwamen over de geschiedenis van Congo en de politieke situatie in het land en meer specifiek in de mijnstreek Katanga. “Daarvoor konden we gebruik maken van de uitgebreide expertise die hier aan de Vrije Universiteit Brussel aanwezig is met onder meer historicus Guy Vanthemsche en jurist Jan Gorus”, aldus Capals. Voor de organisatie ter plaatse kon de VUB-delegatie rekenen op de contacten van prof. Gorus die in Lubumbashi een universitair ontwikkelingssamenwerkingsproject heeft lopen. De vluchten werden dan weer gesponsord door Brussels minister voor Externe Betrekkingen Guy Vanhengel. De kosten ter plaatse voor overnachtingen, maaltijden en vervoer – zo’n 1000 euro per persoon – waren voor de studenten zelf. Om het contact met de Congolezen intens te laten verlopen werden tien Congolese studenten van de Universiteit van Lubumbashi (UNILU) geselecteerd, wat voor unieke ontmoetingen zorgde. “De reacties bij beide groepen studenten waren zeer positief, ook al was het - gezien het taal- en cultuurverschil - niet altijd even gemakkelijk om elkaar te begrijpen.” Capals zou de Congolese studenten ook graag naar Brussel uitnodigen. “Voorlopig is dat niet mogelijk, maar we willen wel op termijn kijken of we dat kunnen doen.”

Intense ervaring


“Ik vond het super”, zegt laatstejaars TEW-studente Nathalie Larno. “Maar het was ook confronterend. Zeker het laatste weekend toen we de stad verlieten en richting platteland trokken. Dan besef je wel hoe goed we het in België hebben.” Ook Davy Van der Beken, masterstudent Internationaal en Europees recht, blikt tevreden terug op zijn eerste Afrika-trip. “Het was een heel intensieve reis, maar heel leerrijk en alles was goed ingekaderd. Het enige waar ik een beetje last van heb gehad zijn mijn darmen, maar dat hoort er blijkbaar bij.” (lacht) “Je komt wel echt in een andere wereld terecht. Ik verwachtte mij aan een onthaaste samenleving en zo was het ook. Als je bij ons een kledingzaak binnenstapt, komt er meteen een winkelbediende op je afgelopen. Als je in een Congolese winkel bent, moet je bij wijze van spreken vragen of je mag betalen. Je moet dus heel assertief zijn. Dat ben ik niet gewend, maar het deed wel goed, eigenlijk.” Voor student Politieke Wetenschappen Bart Suykens was de reis eveneens een erg intense ervaring. “We volgden een strak schema en kregen heel wat informatie te verwerken. Bij mij overheerst een ambigu gevoel. We hebben heel mooie dingen gezien, maar je wordt ook geconfronteerd met de armoede en de wantoestanden. Maar een cultuurshock? Nee. Het was veel meer een shock om terug te keren naar België.”

Meer info ?

* www.studentzoektwereld.be
* guy.capals@ucos.be


Auteur: Thomas Mels Uit: Akademos JG.12 - NR.2 - 04.2009

On s'est bien amusé!

Natuurlijk hebben we ons in Lubumbashi ook goed geamuseerd, samen met de 'Kassapards' (studenten van de UNILU): samen gegeten, gedanst, op bezoek bij de Kirolubum, uit geweest in een 'boîte',...

Terugkomweekend

Enkele weken na de reis, was er alweer een terugkomweekend voorzien. Om elkaar terug te zien, verhalen uit te wisselen, maar ook om nog even stil te staan bij wat we in Lubumbashi allemaal hebben meegemaakt én om alvast de getuigenissenavond voor te bereiden.